برای انجام هر گونه معامله‌ای با خارج از ایران شما نیاز به یک واحد پولی تاییدشده از طرف کشور مبدا و مقصد دارید. این ارز که برای واردات کالا به داخل ایران مورد استفاده قرار می‌گیرد در بازار ایران نرخ‌های متفاوتی دارد. از آنجایی که دولت قصد دارد تا چرخه‌ی اقتصاد را همواره به گردش در بیاورد؛ برای واردات برخی کالا‌ها، ارز دولتی با نرخ پایین‌تری را فراهم کرده است. اما این ارز دولتی چه ویژگی‌هایی دارد، به چه افرادی اختصاص داده می‌شود و در کل کدام بازرگانان می‌توانند از آن استفاده کنند؟
ما در این مقاله قصد داریم ابتدا راجع به مفهوم ارز دولتی و تخصیص ارز وارداتی صحبت کنیم و سپس راجع به چگونگی آن و مراحل تخصیص ارز دولتی با شما صحبت کنیم. اگر مایل به کسب اطلاعات بیشتر در این مورد هستید، پیشنهاد می‌کنیم این مقاله را به هیچ عنوان از دست ندهید و تا پایان آن با ما همراه باشید.
در مورد ارز وارداتی چه می‌دانید؟
همانطور که پیش‌تر گفته شد، شما برای مبادله هر کالایی با خارج از مرز‌های کشور خود، نیاز به ارز دارید؛ ارزی که به عنوان یک واحد پولی تاییدشده در سطح بین‌المللی مورد توجه قرار می‌گیرد. این واحد پولی چیست و چه اهمیتی دارد؟
در کل ما دو نوع ارز داریم؛ ارز دولتی و ارز آزاد. ارز دولتی با قیمت مناسب‌تری عرضه می‌شود اما حد مشخصی دارد و ارز آزاد هم همان چیزی است که شما می‌توانید از صرافی‌ها یا بازار‌های سیاه تهیه کنید که قیمت آن کمی بالاتر از ارز دولتی است.
تفاوت ارز دولتی و ارز آزاد
همانطور که گفته شد، ارز دولتی ارزی است که توسط دولت تامین می‌شود و با قیمتی پایین‌تر از بازار آزاد به افراد حقیقی و حقوقی و با شرایط خاص اعطا می‌شود. شما این ارز را می‌توانید در مرکز مبادلات ارزی تهیه کنید.
ارز آزاد اما توسط دلال‌های ارز‌های خارجی و در بازار آزاد توسط صرافان ارائه می‌شود. این ارز قیمت بالاتری از ارز دولتی دارد و معیار قیمت‌گذاری آن تنها با توجه به میزان تقاضا تعیین می‌شود.
در مورد ارز نیمایی چه می‌دانید؟
البته یک نوع ارز دیگر هم وجود دارد که از آن به عنوان “ارز نیمایی” یاد می‌شود. ارز نیمایی از نرخ ارز دولتی گران‌تر است اما از ارز بازار آزاد هم ارزان‌تر است. این ارز در سامانه‌ی مخصوصی قابل دریافت است و شرایط ویژه‌ای دارد. البته این ارز در اصل بین صادرکنندگان و واردکنندگان و شرکت‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. به برخی از کالاهای ضروری ارز دولتی تعلق می‌گیرد و در غیر اینصورت ممکن است ارز نیمایی تعلق بگیرد.
برای ثبت درخواست در سامانه نیما لازم است به آدرس http://www.sanarate.ir/ مراجعه کنید.
چگونگی تخصیص ارز دولتی
ابتدا لازم است ذکر کنیم که چرا ارز دولتی وجود دارد. در اصل این قضیه به نفع دولت است زیرا دولت از این طریق می‌تواند بر روی قیمت برخی کالاهای خاص وارداتی احاطه‌ی بیشتری داشته باشد و دراصل اهرمی برای کنترل قیمت‌ها و کاهش دادن فشار اقتصادی است.
اما در مورد اینکه این ارز به چه کالاهایی اختصاص داده می‌شود باید بگوییم که ارز دولتی برای واردات هر کالایی تخصیص داده نمی‌شود. تنها کالاهای بسیار ضروری و اساسی مشمول این نکته می‌شوند و سپس بر اساس بودجه‌ی مشخص شده به کالاهای کمتر ضروری اختصاص داده می‌شوند. به عنوان مثال اولویت استفاده از این ارز‌های دولتی در واردات کالاهایی مثل دارو و تجهیزات پزشکی است و اگر بودجه دولتی اجازه دهد، کالاهای دیگر هم با استفاده از این ارز دولتی وارد می‌شوند. مواد غذایی مثل غلات هم در گروه کالاهای اساسی و ضروری برای واردات با استفاده از ارز دولتی قرار می‌گیرند. این اولویت‌ها در زمان‌های مختلف و بر اساس نیاز‌های جامعه تعیین می‌شوند و همیشه ثابت نیستند. به عنوان مثال در شرایط رفاه کامل قاعدتا این لیست با شرایط جنگی، فرق خواهد داشت.
مراحل تخصیص ارز دولتی
- ثبت کردن سفارش در سامانه جامع تجارت.
- کسب مجوز برای واردات کالای مورد نظر از طریق سازمان صنعت، معدن و تجارت که حدود 15 تا 1 ماه طول می‌کشد.
- گزینش بانک عامل یا همان بانک واسطه بین واردکننده کالا و بانک مرکزی.
- اعلام شماره ثبت سفارش به بانک عامل و منتظر ماندن برای دریافت ارز دولتی.
عمدتا فرآیند اخذ برخی از این مجوزها می‌تواند بسیار طولانی و پیچیده باشد. اگر به دنبال یک راه سریع و مطمئن برای گرفتن مجوزهای لازم برای اخذ ارز دولتی هستید، می‌توانید با بازرگانی گزدرازی در ارتباط باشد. شرکت بازرگانی گزدرازی می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن و بدون هیچ دغدغه‌ای، مسئولیت این مرحله از کار واردات شما را بر عهده بگیرد یا به شما در خصوص ترخیص کالای خود، مشاوره دهد. راه‌های ارتباطی برای تماس با بازرگانی گزدرازی را در ادامه برایتان ذکر کرده‌ایم:
آدرس دفتر بازرگانی گزدرازی: بوشهر، خیابان دهقان، کوچه بانک تجارت، بازرگانی گزدرازی
تلفن‌های تماس: ۰۷۷۳۳۳۳۰۳۳۲ – ۰۷۷۳۳۳۴۰۱۱۸
معایب و مزایای تخصیص ارز دولتی
- ارز دولتی به نسبت ارز آزاد قیمت بسیار پایین‌تری دارد و از این نظر برای افراد بسیار به صرفه است.
- ارز دولتی می‌تواند باعث شود که واردات برخی کالا‌ها به کشور راحت‌تر شود و در ادامه‌ی این واردات گسترده و به صرفه، شغل‌های زیادی ایجاد شوند.
- از آنجایی که ارز‌های دولتی برای کالاهای مهم و خاصی تخصیص داده می‌شوند و مسیر واردات این کالا‌ها را آسان می‌کنند، می‌توانند از ورود غیر قانونی و غیر مجاز این کالا‌ها به کشور جلوگیری کنند.
اما راجع به معایب تخصیص ارز دولتی می‌توانیم به افزایش رانت‌خواری اشاره کنیم؛ زیرا در کل این چند نرخی‌بودن ارز می‌تواند فرصت دلالی را در هر بعدی افزایش دهد و این قضیه در کل برای سلامت اقتصادی جامعه چندان مناسب نیست. البته این ایده هم طرفدارانی دارد و هم مخالفانی. شما خود با اتکا به قدرت تحلیل خود و با مطالعه‌ی بیشتر در زمینه‌ی اقتصاد می‌توانید صحت این قضیه را بسنجید.
یکی دیگر از مشکلاتی که ممکن است پیش بیاید، دریافت ارز دولتی برای واردات و فروش آن در بازار آزاد است. سیاست “شفاف‌سازی” نیز دقیقا برای مقابله با همین مشکل به وجود آمده است تا جلوی بزهکاران را در این حیطه بگیرد.
و در آخر
یکی از چالش‌های مهم برای بازرگانان، تهیه و تامین ارز برای انجام مبادلات و واردات است. جابه‌جایی وجه در سطح بین‌المللی کار راحتی نیست و یکی از مهم‌ترین مسائل برای بازرگانان است. تخصیص ارز در اصل بعد از دوران تحریم‌ها، پررنگ‌تر شد و تبدیل به راهکاری برای حمایت از واردکنندگان شد زیرا بالا رفتن قیمت دلار و نوسانات ارز در چند سال اخیر مانعی بر سر راه واردکنندگان ایرانی بوده است.
ما در این مقاله تلاش کردیم تا در مورد تخصیص ارز وارداتی صحبت کنیم و در مورد تفاوت‌های ارز دولتی و آزاد صحبت کنیم. امیدواریم که مطالب این مقاله برایتان کاربردی بوده باشد و از خواندن آن لذت برده باشید. اگر سوالی در مورد تخصیص ارز وارداتی و راه‌های دریافت آن داشتید، می‌توانید در قسمت کامنت‌ها یا از طریق دیگر راه‌های ارتباطی با ما در میان بگذارید.